Tekrarlayan Can Sıkıcı Mantar Vajinitleri

Vajinal enfeksiyonlarda bakteriyel vajinozdan sonra en sık görülen akıntı etkeni mantarlardır. Özellikle yaz aylarında daha sık karşımıza çıkan vajinal mantar görülmesi kadınların yarısında yaşamları boyunca en az 2 kere yaşanabilmektedir.

Vajinal mantar, fitiller ile çoğu kez kısa sürede tedavi edilebilse de tekrarlayan mantar enfeksiyonları hayli can sıkıcı olmakta ve tedavileri mutlaka jinekolojik muayene olmadan yapılmamalıdır.

Mantarlar normal deri ve vajen florasında diğer sağlıklı bakterilerle birlikte bulunurlar ve bunlar birbirlerinin üremelerini baskılayarak denge halindeki sağlıklı florayı oluştururlar. Dolayısıyla hiçbir şikayeti olmayan bir kadından da alınan kültürde mantar etkeni saptanabilir. Ve yine bu nedenledir ki mantar vajiniitleri cinsel yolla bulaşan hastalıklar sınıfına girmez. Kadınlar bu etkeni eşlerinden alabilecekleri gibi kendi floralarında da taşıdıkları için kendi mikroorganizmaları da hastalığa etken olabilir.

Mantar Vajinitleri Neden Olur?

Mantar enfeksiyonlarının önemli bir nedeni normal floranın bozulması veya bağışıklık sisteminin bozulmasıdır.

Mantar vajinitlerinin oluşumunu kolaylaştıran diğer faktörler ise; hormon ilacı kullanımı, kortizonlu ilaç kullanımı, antibiyotik kullanımı, bağışıklığı düşüren AİDS gibi hastalıklar, gebelik durumu, tampon ve vajinal diyafram kullanımı, rahim içi araçlar, alerjik yapının varlığıdır.

İlginç bir şekilde mantar enfeksiyonları özellikle tekrarlayan enfeksiyonlar alerjik - atopik kişilerde daha çok görülmektedir. Hem alerji kliniği ile mantar vajinitinin kliniğinin birbirine çok benzemesi; hem de alerjik bünyelerin mantar antijenlerine de aşırı alerjik reaksiyon göstermesi buna neden olarak gösterilmektedir.

Mantar enfeksiyonlarının beslenme ile hiçbir ilişkisi gösterilmemiştir, tedavisinde de beslenme değişikliklerinin faydası gözlenmemiştir.

Candida Albicans ve Rezervuarları

Mantar vajinitinin etkeni çoğunlukla Candida albicans tipidir. Nadiren diğer candida tipleri özellikle Candida glabrata vajinite neden olur ve bu tip mantar tedaviye dirençli olabilir. Tekrarlayan mantar enfeksiyonları bu grupta daha çok görülür.

Vajinal Candida mikroorganizması 3 kaynaktan gelişebilir ve tedavide bunlar göz önünde bulundurulmalıdır.

1. Barsak rezervuarı: Kolon ve anüs florasında da candida albicans vardır ve enfeksiyonlarda kolondan bulaşma söz konusu olabilmektedir.
2. Vajinanın kendi rezervuarı: Vajen florasındaki sessizce barınan Candida organizması bir anda patojen hale gelip enfeksiyon kliniği oluşturabilir.
3. Cinsel partnerdeki rezervuar: Partnerin florasındaki mantar hücreleri de kadında vajinite neden olabilir. Özellikle oral sekste ve eşcinsel ilişkilerde bu tür tekrarlayan enfeksiyonlar daha çok görülmüştür.

Tekrarlayan Mantar Vajiniti Ne Demek?

Eğer mantar vajiniti 1 yıl içinde 4 kereden fazla görülüyorsa bu sefer tekrarlayan mantar vajinitinden bahsedilir ki hayli yıpratıcı ve moral bozucu bir sürece neden olur. Kadınların %5'inde tekrarlayan mantar enfeksiyonu görülür.

Mantar Vajiniti Neden Tekrar Eder?

Normalde florada var olan zararsız mantar organizması kişinin vajen ortamındaki hafif değişikliklerde bile patojen (hastalık etkeni) haline gelebilir. Bu ortamın eskiye dönüşümü sağlanamazsa da başarısız tedaviler veya tekrarlayan enfeksiyonlar gelişir.

Tekrarlayan Mantar Vajinitinde Tedavi

Tedavinin birinci basamağında yapılıyor olabileceği düşünülen yanlışlar düzeltilmelidir. Bunlar;

• Dar ve sentetik çamaşır ve kıyafetlerden kaçınılmalıdır. Genital bölge kolay tahriş olan nemli bir ortamdır. Eğer bu kıyafetlerle nemlilik artarsa savunma mekanizmaları bozulur.
• Tahriş edebilecek solüsyonlar veya parfümlü sabunlar ve pedlerden kaçınılmalıdır.
• Eğer oluşmuş bir enfeksiyon veya tahriş varsa sabun ile temizlikten kaçınılmalı, bunun yerine su bazlı nemlendiriciler kullanılmalı ki ciltte yatışmayı sağlasın.

Mantar enfeksiyonunun tedavisini kolaylaştıracak yukarıda bahsedilen faktörler gözden geçirilip düzeltilmeli ya da yok edilmelidir.

Bu önlemler gözden geçirildikten sonra tekrarlayan mantar vajintilerinde baskılayıcı tedavi yapılmalıdır. Bu tedavinin 2 aşaması vardır. Önce oral flucanazol yüksek dozda sık aralıklarla verilir. Daha sonra idame tedaviye geçilip daha az dozda ve daha uzun aralıklarla oral flucanozol 6 aya kadar kullanılır.

İdame tedavi alamayan hastalarda 3 ay içinde yeniden nüksler oluşabilmektedir. Eğer bu tedavilere de yanıt alınamıyorsa o zaman; Borik asit fitilleri, Amphotericin B veya flucytosine içeren jeller kullanılabilir.

Blog Yazıları